Dünya Kanser Günü, 4 Şubat, 2022
Dünya Kanser Günü 2000 yılından beri her yıl 4 Şubat’da kutlanmaktadır. Uluslararası Kanser Denetleme Birliği, tarafından kansere karşı savaşmak üzere başlatılmıştır. Kanser, bir yaşlanma hastalığı olarak 50 yaşından sonra sıklığında artış görülse de yenidoğan evresinden başlayarak her yaşta görülebilmektedir.
Ülkemizde çocuk yaş grubunda yılda yaklaşık olarak 2500-3000 çocuğun kansere yakalandığı varsayılmaktadır. Türk Pediatrik Onkoloji Grubu ve Türk Pediatrik Hematoloji Derneği kayıtlarına göre ise yılda 2000 yeni kanser olgusu bildirilmektedir. Çocukluk çağı ölüm nedenleri arasında kanser 4.sırada yer almaktadır. Ülkemizde çocukluk çağında en sık rastlanan kanser türü lösemi’dir. Bunu lenfoma, santral sinir sistemi neoplazması, nöroblastom, kemik tümörleri, yumuşak doku sarkomları, böbrek tümörü, germ hücreli tümör, retinoblastom, karsinom-epithelyal neoplazm, hepatik tümörler ve diğerleri izlemektedir.
Erişkinlerde kanser nedenleri arasında yer alan sigara, obezite gibi faktörlerin yeri sınırlıdır. Bunun yerine çocuklarda bazı viral hastalıklar (Epstein Barr Virüs gibi), bazı genetik hastalıklar (ailesel kanser sendromu gibi) kansere yatkınlık oluşturabilir.
Çocuklarda, sık diş eti ve burun kanamaları, ciltte yineleyen morluklar, lenf bezlerinde nedeni açıklanamayan büyüme, nedeni belirsiz iştahsızlık, halsizlik, kilo kaybı, kemik ve eklem ağrıları, vücudun herhangi bir bölgesinde büyüyen kitlenin fark edilmesi, düşmeyen uzamış ateş, göz bebeğinde fark edilen beyazlık kanser belirtileri olabilir ve hekime danışılmalıdır.
Çocuklarda erişkinlerde olduğu gibi kanser tarama programlarının etkin olmadığı görülmüş olup yukarıdaki bulguların varlığında herhangi bir neden bulunamıyor ise kanserden şüphelenmek ve kan sayımı görüntüleme yöntemleri gibi basit incelemelerden başlayarak tetkik edilmelidir.
Çocukluk çağı kanserlerinde çevresel faktörlerin etkisi kısıtlı olduğu için korunma yöntemleri de yoktur, ancak çocukluk çağında alınacak tedbirlerin (anne sütünün teşvik edilmesi, sağlıklı beslenme, düzenli fizik aktivite, güneş ışınlarının zararlı etkisinden korunmak gibi) erişkin dönemde ortaya çıkabilecek kanserlerin önlenebilmesi açısından önemli olduğu unutulmamalıdır.
Türkiye’ de pediatrik hematoloji ve onkoloji bilim dalında yetişen uzmanlara, tedavi seçeneklerindeki gelişmelere ve tanı ve tedavi giderlerinin devlet tarafından üstlenmesine bağlı olarak kanserli çocukların sağkalım oranları yükselmiştir. Kanser artık ölümcül bir hastalık olmaktan ziyade tedavi edilebilir bir hastalık haline gelmiştir ve kanser tanısı alan her 10 çocuktan 7-8’i şifa bulabilmektedir.
Kaynak
Kebudi R; Turkish Pediatric Oncology Group. Pediatric oncology in Turkey. J Pediatr Hematol Oncol. 2012 Mar;34 Suppl 1:S12-4. doi: 10.1097/MPH.0b013e318249aaac. PMID: 22357143.
Prof.Dr. Yıldız Camcıoğlu Prof.Dr.Ayhan Dağdemir. Prof.Dr. Enver Hasanoğlu